Μsc.EPI 9 – Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας (Αρχές, Μέθοδοι και Εφαρμογές)
Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας (Αρχές, Μέθοδοι και Εφαρμογές)
Συντονισμός ενότητας: Β. Νοταρά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Πριν από την εφαρμογή προγραμμάτων Προαγωγής Υγείας, είναι απαραίτητος ο λεπτομερής και προσεκτικός σχεδιασμός τους. Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού Παρεμβάσεων Προαγωγής Υγείας πρέπει να απαντηθούν τα ακόλουθα 5 κύρια ερωτήματα:
- Ποιο και πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα;
- Ποια συμπεριφορά είναι υπεύθυνη γι’ αυτό;
- Ποιοι είναι οι αιτιολογικοί παράγοντες αυτής της συμπεριφοράς;
- Τι παρεμβάσεις μπορούν να γίνουν για αλλαγή;
- Πως μπορούν να υλοποιηθούν αυτές οι αλλαγές;
Για να ανιχνεύσουμε τους αιτιολογικούς παράγοντες μιας ανθυγιεινής συμπεριφοράς συλλέγουμε πληροφορίες:
- για τους παράγοντες που προδιαθέτουν μια συμπεριφορά (predisposing factors) όπως γνώσεις, στάσεις, αξίες, αντιλήψεις
- για τους παράγοντες που ενισχύουν μια συμπεριφορά (reinforcing factors) όπως στάσεις και συμπεριφορά των ατόμων του περιβάλλοντος της ομάδας-στόχου (γονέων, συνομηλίκων, συναδέλφων, εργοδοτών, προσωπικού υγείας, κ.λπ.)
- για τους παράγοντες που διευκολύνουν ή δίνουν τη δυνατότητα για εφαρμογή όπως: διαθεσιμότητα πόρων, πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας ή προγράμματα προαγωγής υγείας, δεξιότητες, κλπ. Με βάση τα στοιχεία που συλλέγουμε, αποφασίζουμε τι θα πρέπει να αλλάξει στη συμπεριφορά. Αυτοί οι παράγοντες αποτελούν συνήθως τους στόχους μιας παρέμβασης προαγωγής της υγείας
Η εφαρμογή του προγράμματος που αποτελεί το δεύτερο και σημαντικότερο βήμα στην υλοποίηση της Προαγωγής Υγείας, αποτελεί πιστή μεταφορά στην πράξη όσων έχουν διατυπωθεί γραπτά στα πλαίσια του σχεδιασμού
Το τρίτο και τελευταίο βήμα, είναι η αξιολόγηση κάθε προγράμματος Αγωγής Υγείας, που αφορά όλα τα στάδια σχεδιασμού και εφαρμογής του και κυρίως την αποτίμηση των αποτελεσμάτων του. Η αξιολόγηση αποτελεί ένα από τα πλέον βασικά και καθοριστικά βήματα στον προγραμματισμό κάθε δραστηριότητας Προαγωγής Υγείας. Προσφέρει τη δυνατότητα να εντοπιστούν τυχόν αδυναμίες και παραλείψεις σε όλα τα στάδια του προγραμματισμού. Αξιολόγηση στο πλαίσιο της Προαγωγής Υγείας νοείται η συστηματική εξέταση και ανάλυση όλων των μερών ενός προγράμματος και των αποτελεσμάτων του, προκειμένου να παραχθεί πληροφορία, η οποία θα μπορεί να αξιοποιηθεί από όλους όσους ενδιαφέρονται για την αποτελεσματικότητά του και τη βελτίωσή του.
Στόχος της ενότητας αυτής είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές όλες τις απαραίτητες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις αλλά και τις απαραίτητες δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να οργανώσουν, να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν μια παρέμβαση προαγωγής υγείας, στην κοινότητα, στο χώρο εργασίας, στο σχολείο αλλά και σε κάθε χώρο που δραστηριοποιούνται επιστήμονες/επαγγελματίες υγείας.